Een samenleving vol belevingen: hoe speel jij hierop in?
In onze samenleving staat de beleving centraal. Niet wat je biedt is het belangrijkst, maar de ervaring die je eraan overhoudt. Die ervaring is onder te verdelen in vier e’s: entertainment, educatie, escapisme en esthetiek. Aan welke beleving heeft jouw bezoeker behoefte? Denk out of the box en speel zo in op de opkomst van de belevingssamenleving.
We leven in een experience economy
Consumenten vinden het steeds minder belangrijk om zaken te bezitten, en steeds belangrijker om hun eigen persoonlijke herinneringen te creëren en te delen. Ook voor de cultuursector is dat interessant: hoe speel je in op de emotionele behoeften van bezoekers en geef je ze een gevoel van voldoening en verbondenheid? Technologie speelt daarin een belangrijke rol. Je kunt er de ervaring van je bezoekers mee toespitsen op hun specifieke behoeften. Bovendien kun je meer en meer de interactie aangaan met je bezoeker. Technologie voegt, kortom, allerlei nieuwe dimensies toe.
Van reisbureau naar Airbnb
Weet je het nog? Als je vroeger op reis ging, stippelde je je trip uit via het reisbureau. Je nam plaats aan een balie, waar een medewerker je allerlei gidsen met hotels en activiteiten voorlegde. Hoe anders is dat nu: consumenten stellen hun reis grotendeels zelfstandig samen, met input van influencers, online reisbureaus, TripAdvisor en de digitale Lonely Planet. Je overnachtingen en uitjes boek je zelf via Booking.com, Airbnb en andere platforms. Alle informatie die je nodig hebt voor de perfecte vakantie is online beschikbaar.
De beleveniseconomie: een product of dienst met een unieke herinnering
In de huidige beleveniseconomie draait het niet langer om het aanbieden van een product of dienst, maar om het creëren van een unieke en memorabele ervaring. Succesvolle bedrijven, zoals Disney en Starbucks, richten zich op het bieden van een bijzondere belevenis die hen onderscheidt van de concurrentie. Is de koffie bij die laatste keten echt de lekkerste die je ooit gedronken hebt? Of geniet je juist van het feit dat de barista je naam elke keer net een beetje anders schrijft?
Culturele organisaties opereren in dezelfde markt: die van de optimale besteding van vrije tijd. Bezoekers vragen zich continu af hoe ze hun tijd het beste kunnen benutten. In een wereld vol concurrentie, zowel online (Netflix) als offline (musea, theater), moet een fysieke ervaring écht iets extra's bieden om eruit te springen.
Om potentiële bezoekers te trekken, is het cruciaal om de unieke waarde van je aanbod te benadrukken. Wat maakt jouw culturele ervaring bijzonder? Om die vraag te beantwoorden, is een diepgaand begrip van je doelgroepen essentieel. Wat motiveert hen om van de bank te komen? Welke belevenis vinden zij echt de moeite waard?
Inspirerende voorbeelden over bijzondere belevenissen in de cultuursector vind je in de DEN podcast Cultuurshift.
De vier e’s van beleving
Uit onderzoek blijkt dat de beste belevenis een combinatie is van vier categorieën: entertainment, educatie, escapisme en esthetiek. Hieronder vertellen we je wat deze vier categorieën inhouden en hoe jij erop inspeelt.
Entertainment
(De bezoeker heeft geen invloed op de ervaring en neemt de ervaring in zich op)
Sommige bezoekers willen geëntertaind worden. Denk bijvoorbeeld aan het circus, de bioscoop, een tentoonstelling of een concert. Je bezoeker kijkt, luistert en ervaart. Dit is vooral passief: je bezoeker raakt wel emotioneel betrokken, maar hoeft zelf weinig te doen.
Op dit gebied was altijd al veel aanbod. Denk bijvoorbeeld aan themaparken, de Efteling en de Keukenhof. Wel zijn er in deze markt de laatste jaren veel nieuwe vormen van aanbod bijgekomen. Denk bijvoorbeeld aan Fabrique des Lumières als een aanvulling op het museumaanbod. Vaak word je meer opgenomen in de ervaring dan bij de oorspronkelijke variant.
Educatie
(De bezoeker heeft invloed op de beleving en neemt de ervaring in zich op)
In deze vorm van beleven staat leren centraal. De bezoeker heeft een actieve rol: die neemt nieuwe kennis en vaardigheden in zich op. Wanneer je hierbij technologie inzet, krijg je apps als Duolingo, waarbij je op een speelse manier een taal leert. Mooie voorbeelden in de cultuursector zijn de marketingstrategie die het Victoria & Albert Museum in Engeland ontwikkelde en de digitaal ontworpen lessen van het Huis van Gedichten.
Escapisme
(de bezoeker heeft invloed op de ervaring en maakt daar deel van uit)
Sommige bezoekers willen helemaal opgaan in een ervaring, of dat nu virtueel is of fysiek. Vaak is er een hoop adrenaline in het spel en lijkt de gewone wereld even heel ver weg. Dat beleef je bijvoorbeeld in de Efteling, bij Holland Casino of – nog verder doorgevoerd – bij de Fright Nights in Walibi.
Ook op dit vlak is er een hoop digitaal aanbod. Denk bijvoorbeeld aan gamehallen, escaperooms en de inzet van virtual en augmented reality. Dat laatste gebeurt steeds vaker, bijvoorbeeld in dierentuinen of zelfs het theater. Zo zetten Punchdrunk en Studio Immersief een theaterbeleving neer waarbij bezoekers vrij zijn om te kiezen wat ze willen zien en waar ze naartoe willen.
Immersive entertainment
Het lijkt een gewone supermarkt, maar zodra je Omega Mart in Las Vegas binnenstapt, zie je direct dat je een kunstzinnige fantasiewereld betreedt. Het opkomende kunstenaarscollectief Meow Wolf uit Amerika maakt crossovers van musea en pretparken. Voeg daar gamification aan toe, zoals RFID-technologie en de term immersive entertainment wordt dan zelfs een understatement.
Esthetiek
(de bezoeker heeft geen invloed op de ervaring en maakt daar wel deel van uit)
Wie gaat voor de esthetische beleving, wil voelen. De bezoeker beïnvloedt de situatie niet, maar ondergaat de schoonheid van het moment. De omgeving speelt daarin een belangrijke rol: het gebouw, de inrichting, de belichting en de presentatie spelen stuk voor stuk een belangrijke rol. Denk bijvoorbeeld aan de strakke vormgeving van de Apple Stores of, binnen de culturele sector, museum Voorlinden, Nxt Museum, Doloris en WONDR. Op veel van deze locaties speelt technologie een belangrijke rol; de fysieke beleving wordt met digitale componenten versterkt.
Interactief museum
In het hart van Tokio opende begin 2024 TeamLab Borderless, een museum dat in veel opzichten anders is dan traditionele musea. Er is geen route, geen plattegrond en je hebt geen idee hoe het kunstwerk eruit zal zien. Sterker nog, het is elk kwartier anders. Dit innovatieve museum met digitale kunst is zo anders dat het uniek is in de wereld. Leer meer over deze bijzondere ervaring in onze podcast.
Aan de slag
Hoe beleeft je bezoeker jouw product? Naar welke van de vier categorieën hierboven is jouw bezoeker op zoek? En hoe zet jij technologie in om die beleving te creëren? Ga er samen over in gesprek en treed buiten de gebaande paden.
Hulp nodig bij je digitale strategie?
Bij het maken van een digitale strategie sta je hierbij stil en maak je bewuste keuzes. Heb jij al een digitale strategie? DEN biedt e-learnings of in-companyworkshops aan om je hierbij te helpen.
Auteur: Anne van den Dool
Deel dit artikel
DEN Academie
Workshop digitale strategie: hier begin je!
Je weet dat een digitale strategie nodig is en je wil er graag één opstellen voor jouw organisatie. Toch blijkt het in de praktijk lastiger dan je dacht: waar begin je en hoe pak je het aan? Meld je aan voor de incompany workshop Digitale strategie en geef samen met je collega's richting aan de visie en ambitie van jouw organisatie.
Masterclass 'Verandermanagement: leiderschap bij digitale veranderingen'
Je wilt stappen zetten in je organisatie op digitaal gebied. Je hebt al een digitale strategie of duidelijke visie op digitaal, maar hoe neem jij je organisatie hierin mee? Hoe zorg je voor draagvlak voor nieuwe technologieën en werkwijzen? Meld je aan voor de masterclass Verandermanagement.
