Nu culturele instellingen gesloten zijn, gebeurt er veel online. DEN verzamelt mooie en inspirerende voorbeelden, zowel uit Nederland als uit het buitenland.
Allereerst: de buitencategorie
We beginnen met de initiatieven die niet in een andere categorie passen. Een aantal culturele instellingen of makers doet nu hele bijzondere, bizarre, grappige of ontroerende dingen online. Goed voor een troostrijke of juist wat luchtigere benadering van de huidige tijd. Enkele voorbeelden:
- Radio Social label is geboren uit creativiteit in crisistijd. Via Radio Social label willen ze de mensen in de werkplaatsen, de makers, betrekken, informeren en vooral ook een beetje vreugde en voorspoed brengen in tijden waarin angst, onzekerheid en isolement op de loer liggen, juist bij de meest kwetsbaren.
- Witte de With Centrum voor Hedendaagse Kunst geeft medewerkers en kunstenaars, suppoosten en mediators uit de gemeenschap ruimte om op een artistieke manier gevoelens over deze tijd te delen via social media en de website.
- Op het Twitter-account van Culture Perth & Kinross Museums verschijnen dagelijks onder de hashtag #DougieDraws werken die in de stad Perth hangen, maar dan nagemaakt in paint
- Cabaretier en filosoof Tim Fransen beschouwt de crisis op een luchtige manier in de podcast Beschaving: de Nabeschouwing
- Het National Theatre host een NT at Home Quiz met onder andere Helen Mirren en Ian McKellen.
- Sir Patrick Stewart sprak een sonnet van Shakespeare in en kreeg daarop zoveel mooie reacties, dat hij nu dagelijks een Shakespeare-sonnet voordraagt.
- Pianist Igor Levit speelt elke dag een mini-concert live op Twitter en ontroert daarmee nu in plaats van fysiek publiek zijn digitale publiek.
- Mensen bootsen thuis bekende of minder bekende kunstwerken na met hedendaagse attributen. Instagram-account Tussen kunst en quarantaine begon op 14 maart deze challenge en riep mensen op om ook foto’s in te sturen; het account heeft op het moment van schrijven op 31 maart al meer dan 90.000 volgers.
- Het Getty Museum roept hun digitale bezoekers op Twitter actief op om kunstwerken na te bootsen
- Het Smithsonian Asian Pacific American, dat community-centered museumervaringen online biedt, heeft een care package samengesteld met gedichten, meditaties, films en andere culturele voedingsstoffen
- Het Field Museum en het National Cowboy Museum (beide in de VS) hebben nu wel hele bijzondere suppoosten: respectievelijk Sue de T-Rex en #HashtagTheCowboy Tim. Deze bijzondere figuren laten virtuele bezoekers nu (onderdelen van) de lege museums zien en gaan daarmee viraal.
- De Royal Academy uit Londen zet elke dag een thema op Twitter voor de #RAdailydoodle. Volgers sturen dan veelal grappige tekeningen in.
- Club Goud organiseert contactloze buitenconcerten voor ouderen in woonzorglocaties
- Het Instituut voor Huisgeluid doet een oproep nu iedereen thuiszit: stuur je huisgeluiden in!
- Programma's van weleer zijn nu voor iedereen thuis beschikbaar door een samenwerking tussen NPO Start en Beeld en Geluid
- De festivalorganisatie van North Sea Round Town stelde twee fijne playlists samen om iedereen digitaal een hart onder de riem te steken
- Choreografe Anna Teresa de Keersmaeker leert je online haar beroemde choreografie 'Rosas danst Rosas', en ze ziet graag het resultaat!
- In het kader van het Mahler jaar werkt het NY Philharmonic samen met Google Arts & Culture om het leven en werk van Mahler in New York City te vertellen. Dichter bij huis werkt het Concertgebouw aan de online variant van het Mahler Festival 2020.
Voorstellingen via (live)streams
Een aantal theaters en gezelschappen streamt nu livevoorstellingen. Daarnaast worden ook diverse integrale registraties digitaal aangeboden via platforms als YouTube of Vimeo. Hieronder een greep uit de mooie voorbeelden:
- Binnenwerkjes zijn hele korte luistertheatervoorstellingen voor thuis. Luister ze voor je raam, in je bed, op de vloer of op de bank. Luister ook naar deze podcast met een interview met de makers van Binnenwerkjes
- OperaVision Summer Gala is dit jaar online te bezoeken.
- Het Filiaal theatermakers biedt een stream van de voorstelling Falling Dreams online aan
- Stichting Sounding Bodies, die theatrale modern klassieke muziekvoorstellingen maakt, heeft een online versie opgezet van De Bach Kliniek, waarin kijkers een 1-op-1-concert krijgen van een 'Bachspecialist'
- Theatergroep Aluin plaatst elke week een nieuwe voorstelling op YouTube
- Nationale Opera & Ballet heeft een uitgebreid online programma samengesteld en beschikbaar gemaakt via de website. Eerder publiceerden ze hier al de volledige registratie van de wereldpremière van de opera 'Ritratto'. Lees in dit artikel over de totstandkoming van de opera 'Ritratto'.
- Op het internationale platform Operavision vind je onder andere nog meer online voorstellingen en content van Nationale Opera & Ballet.
- Sadsler's Wells laat een aantal geplande voorstellingen in première gaan op Facebook
- Het concertgebouworkest streamt op 20 maart, 25 maart en 3 april opnamen van eerder gegeven concerten. Ook via het videoplatform van het Concertgebouworkest, via webradio en via Spotify zijn oudere opnamen te beluisteren.
- Samen met 15 andere Europese klassieke concertzalen streamt Het Concertgebouw elke avond een concert uit het archief via Facebook.
- De Berlijnse Opera streamde een voorstelling van Bizet's "Carmen"
- Metropolitan Opera streamt gedurende de sluiting elke avond een voorstelling
- Berliner Philharmoniker maakt haar digitale kanaal een maand lang gratis beschikbaar
- Mugmetdegoudentand zet een paar keer per week een oude voorstelling online
- Muziekclub Splendor maakt elke dag een mini-concert en zet dat op YouTube
- Collectief Het Paradijs toont vanaf 17 maart elke dag om 20:30 uur Berichten uit de bunker: een eclectisch sketchprogramma op basis van samenwerkingen en actualiteiten van die dag, opgenomen vanuit Theater Bellevue in Amsterdam.
- De New York Philharmonic heeft het platform NY Phil Plays On opgericht, waarop digitale registraties te zien zijn van eerder gespeelde voorstellingen
- Theater aan de Parade zet vanaf 25 maart elke dag een mini-voorstelling online
- National Theater plaatst elke donderdag een productie op YouTube. Alle rechthebbenden van deze producties hebben aangegeven dat ze geen rechten claimen en dat ze het belangrijk vinden dat het werk ook in deze tijd het publiek bereikt.
- De Royal Shakespeare Company gaat samen met de BBC zes toneelstukken online laten zien.
- Podium Aan Huis, een Vlaams platform voor theatergezelschappen, brengt de voorstellingen naar je huiskamer.
- Hoe werken recensenten eigenlijk vanuit huis? NRC recensenten beschrijven de schermervaringen van theaterregistraties.
Virtueel museumbezoek
Wanneer je museum gesloten is, biedt dat wellicht mogelijkheden om je ruimtes te filmen voor een digitale museumtour of om je kunstwerken te digitaliseren en online te tonen. Er zijn enkele lijsten gemaakt met de beste virtuele museumtours wereldwijd, zoals deze 12 van Travenandleisure of deze 75 van UpgradedPoints. Hier vind je meer voorbeelden:
- UpgradedPoints heeft ook een lijst samengesteld met 100 virtuele tours voor kinderen (en studenten), van Legoland en het Colosseum tot Disneyland Californië.
- Witte de With Centrum voor Hedendaagse Kunst heeft een aantal tentoonstellingen online gezet, maar biedt ook online evenementen en PDFs van boeken uit de shop aan.
- Museum Het Rembrandthuis heeft samen met filmmaker Milan Amzic een mini-documentaire gemaakt over de tentoonstelling HIER. Zwart in Rembrandts tijd.
- Bij Tetem kun je met een op afstand bestuurbare robot door de tentoonstelling The Swarm rijden
- Erfgoed 's-Hertogenbosch heeft een speciale pagina gemaakt om virtueel toch nog historisch 's-Hertogenbosch te kunnen bezoeken
- Op de website van het Literatuurmuseum kun je dwalen door online verhalen
- Het Rijksmuseum Twenthe heeft online exposities over verschillende thema's
- De directeur van Singer Laren vertelt elke dag op YouTube over een kunstwerk uit de lopende tentoonstelling
- Kunstmuseum Den Haag licht op Instagram en Facebook elke dag een kunstwerk uit
- Het LAM museum verstuurt elke dag een kunst-kijk-snack via een mailinglist zolang het museum dicht is
- Museum De Pont belicht elke dag op Facebook een werk uit de collectie
- Ook het Van Gogh Museum gaat online: je kunt het museum vanbinnen bekijken of op social media een dagelijkse portie Van Gogh vinden
- Het Stedelijk Museum gaat online door met minidocs, podcasts & audiotours
- Bij het Rijksmuseum van Oudheden kun je met Indoor Street View binnenkijken
- Het Zaans Museum komt naar je toe in de vorm van video's met de directeur
- Het Rijksmuseum is online nog open en biedt onder andere podcasts en behind-the-scenesvideo's
- Het Hunebedcentrum biedt online een virtuele hunebed-tour aan, die normaal gesproken in de fysieke expositie te zien is. Daarnaast is het museum ook digitaal te bezoeken voor duizenden artikelen over archeologie, de prehistorie en hunebedden en andere bouwwerken over de hele wereld.
Film
Ook op het gebied van film gebeurt er al veel digitaal en in deze bijzondere tijden wordt ook veel tijdelijk gratis beschikbaar gesteld.
- EYE Filmmuseum heeft een mooi overzicht van digitale diensten, waaronder thuiskijktips, podcasts en de filmdatabase met onder andere veel vroege films (1900-1930) en experimentele films
- Cineville biedt mensen met een abonnement bioscoopfilms thuis aan met Vitamine Cineville
Online festivals
Ook voor festivals zijn er digitale mogelijkheden om voor en met je publiek toch nog een festivalgevoel te creëeren. Kijk bijvoorbeeld eens naar deze voorbeelden:
- The Social Distance Festival is een online community voor en door kunstenaars waar geannuleerde projecten uit verschillende domeinen online tentoongesteld kunnen worden.
- Go Short is onderdeel van het online kortefilmfestival My Darling Quarantine! Het festival is gestart op maandag 16 maart en gaat zolang als nodig door. Elke week, van maandag tot en met zondag, presenteert het festival een programma van zeven korte films die je gratis kunt bekijken. Vervolgens stem je op jouw favoriet en kun je een donatie doen via GoFundMe. Het gedoneerde bedrag gaat naar goede doelen.
- STRP Festival gaat met een deel van het programma online door. Zo organiseren ze tot en juni een aantal livestreams en tussen 2 t/m 5 april publiceerden ze elke dag twee essays.
- Festival Cement transformeerde met behulp van de makers binnen een week in het online Festival Cement in Isolement.
- The Big Book Weekend is een online festival van 8 t/m 10 mei, waarbij alle Britse boekfestijnen die fysiek niet door konden gaan online hun krachten bundelen.
Meer overzichten van wat je online kunt zien
- Upgraded Points heeft een lijst samengesteld met de 75 beste virtuele museumtours, met uitleg over hoe je de tour kunt volgen.
- Het Fonds Podiumkunsten heeft een lijst met online alternatieven van Fonds-gesubsidieerde instellingen
- Culturele vacatures houdt een overzicht bij van creatieve oplossingen in de cultuursector.
- MEST polste bij een aantal Brabantse musea hoe zij hun rol zien in deze periode en maakte een overzicht van de initiatieven.
- Kunst in quarantaine: hoe cultureel aanbod nieuwe vormen aanneemt - Lijst met cultuur waar je thuis op de bank van kunt genieten van Cultuurmarketing
- De Boekmanstichting zet nieuwe digitale initiatieven op een rij
- De Museumvereniging bundelt een aantal digitale initiatieven van musea
- De Museumkaart heeft een mooi online overzicht van musea die nu digitaal te bezoeken zijn
- Nu.nl houdt een blog bij met vermaak in tijden van corona
- NRC houdt initiatieven bij op het gebied van theatergroepen, online musea en online dans
- Open Culture houdt internationale initiatieven bij - van Neil Young en Coldplay tot Metropolitan Operas - en een lijst met virtuele museumtours wereldwijd
- Een Londense blogger houdt een overzicht bij van online beschikbaar (Broadway)theater, opera, ballet en klassieke muziek
- Op Cultural Digital: Streams vind je verschillende streams van uitvoeringen en virtuele evenementen, lessen en tours
- Hyperallergic heeft een lijst met 12 musea die je digitaal kunt bezoeken