De kunst & kansen van digitale inclusie

De groep mensen met een beperking is breder dan je denkt: mensen met een fysieke beperking, mensen die gevoelig zijn voor prikkels, maar ook ouderen die moeten kunnen blijven begrijpen wat er gebeurt.

Om scherp te krijgen wie de mensen in je doelgroep(en) juist zijn, kan je persona’s opstellen. Dat zijn clusters die bepaalde eigenschappen verenigen, zoals leefsituatie, wensen en behoeftes. Het helpt je intern maar ook extern, bijvoorbeeld om vrijwilligers of websitebouwers te briefen.

Onderzoek waar je doelgroepen actief zijn. Jongeren zitten bijvoorbeeld meer op TikTok en LinkedIn, ouderen vind je vaker op Facebook. Pas je strategie en tone of voice vervolgens aan op die verschillende doelgroepen en kanalen.

Ook al verschilt je strategie per kanaal, zorg er wel voor dat elke boodschap die je deelt je kernwaarden weerspiegelt. Updates zijn niet alleen praktisch. Ze zijn telkens weer een kans om duidelijk te maken waar je voor staat.

Om je website en socials voor iedereen leesbaar te maken, zijn digitale tools als een screen reader (brailleregel) of ondertiteling bij video’s onmisbaar. Maar het gebruik ervan is een middel, geen doel op zich. Ze worden pas echt waardevol als je erover in gesprek blijft gaan met ervaringsdeskundigen.

Veel tekst op je website is handig voor Google, maar niet voor je bezoekers. Gebruik minder tekst, maar meer heldere knoppen, beeldmateriaal en call to actions. Voeg waar nodig ALT-teksten toe bij afbeeldingen en knoppen, om uit te leggen wat op de afbeelding te zien is en waar de knop naartoe leidt.

Ook al is je content bereikbaar voor iedereen, dan nog blijft het belangrijk om mensen online correct en begrijpelijk aan te spreken. Probeer B1-niveau in je communicatiebeleid te implementeren (dat betekent ook als spelregel voor partners die content/informatie aanleveren).

Tip: gebruik nooit het woord ‘mindervalide’. Je hebt het over ‘valide argumenten’, maar je gebruikt het niet voor mensen met gevoelens en dromen. Benoem het gewoon zoals het is: een fysieke beperking.

Deelnemen aan digitale activiteiten wordt makkelijker als je de eerste stap zo klein mogelijk maakt en de vervolgstappen duidelijk zijn. Maak de drempel lager door bijvoorbeeld door een eerste activiteit gratis, met korting of als winactie aan te bieden. Of betrek de familie of omgeving van je doelgroep, zo kunnen ze samen de eerste (en dus de spannendste) stap zetten. Maak de inschrijving zo eenvoudig mogelijk: met duidelijke knoppen, betaalinformatie en de link om deel te nemen in hetzelfde scherm. Bied een hulplijn aan die mensen kunnen bellen wanneer ze technische obstakels ondervinden. Ook helpt een overzichtelijke handleiding met screenshots van alle stappen die deelnemers doorlopen tijdens de activiteit.

Toegankelijk maken is een werkwoord dat geen eindpunt heeft. De wereld verandert. Je kan niet nu iets afwerken en denken dat het zo voor altijd genoeg is. Gelukkig heb je een hele doelgroep die als testpanel kan dienen, of het nu voor een nieuwe website of een hele digitale strategie is. Laat hen bij elke aanpassing meekijken en feedback geven.

Toegankelijk maken doe je samen. Spreek niet alleen met de mensen binnen je organisatie, maar richt de blik ook naar buiten. Praat met uitvoerend medewerkers en beleidsmakers, maar ook met je publiek en (potentiële) partners. Partners zijn handig om doelgroepen aan te spreken die je zelf (nog) niet bereikt. Maar stel jezelf ook steeds weer de vraag of je partners dezelfde waarden delen als jij.

Als je mensen met een beperking deel laat uitmaken van je team, wordt het ook veel makkelijker om ze van buitenaf te betrekken. De digitale transformatie vergt toch een organisatieverandering. Doe het dan meteen goed!