Dit is een artikel van de Taskforce Publieksdata. DEN is de voorzitter van deze taskforce.

Bij haar aantreden in 2018 wilde Aukje helder voor ogen hebben hoe de sector eruitziet, wat iedereen doet en of het beleid effectief is. “Daarbij rezen vragen als: wie is eigenlijk de eindgebruiker in de provincie? Weten we die ook te bereiken? Zijn er groepen die we niet bereiken?"

"Daarnaast is er een groot verschil tussen instellingen in grote steden of in kleinere gemeenten, zowel qua aanbod als qua rol. Ik wilde bovendien in kaart brengen of het rijkscultuurgeld effectief wordt ingezet. Al deze vraagstukken bij elkaar leiden tot het idee om deze kaart te ontwikkelen.”

De eerste stap: bronnenselectie en het vaststellen van vier pijlers

Tamara Bakker mocht als projectleider aan de slag. “Er wordt veel onderzoek gedaan, maar vaak is er te weinig tijd of te weinig kennis om er vervolgacties aan te koppelen. Met de kaart hebben we een mooie vorm gevonden om onderzoeken op een overzichtelijke en gebruiksvriendelijke manier te brengen bij degenen die ermee aan het werk moeten.” De eerste, belangrijke stap omvatte twee onderdelen: de bronnenselectie en het vaststellen van vier pijlers, namelijk bewoners, infrastructuur, programma en beleid. Tamara: “We hebben dit getoetst bij onze stakeholders. Toen we een helder plan voor ogen hadden, hebben we een IT-bedrijf benaderd om de applicatie te bouwen.”

Het is onze missie om eenduidig, uniform en laagdrempelig te werken
Aukje Bolle

Cultureel Zuid-Holland in kaart maakt gebruik van grote, bestaande databronnen, waaronder het Culturele Doelgroepenmodel. “Dat segmentatiemodel van Rotterdam Festivals en Whooz heeft Kunstgebouw voor de sector aangekocht, zodat ook kleinere gemeenten erover kunnen beschikken. Verder hebben we zoveel mogelijk definities gehanteerd die al gebruikelijk zijn in de sector, bijvoorbeeld in de Regionale Cultuurmonitor van de Boekmanstichting”, vertelt Tamara. Aukje vult aan: “Het is onze missie om eenduidig, uniform en laagdrempelig te werken. Met deze kaart stellen we informatie breed beschikbaar en kan iedereen binnen de provincie verschillende bronnen met elkaar vergelijken.”

De kaart draagt eraan bij dat cultuur beschikbaar wordt voor iedereen

Op dit moment staat versie 1.0 online, maar daar blijft het niet bij. “Het is pas effectief als continu recente data beschikbaar zijn”, zegt Aukje. “We zorgen doorlopend dat beschikbare gegevens up-to-date zijn, willen de databronnen verder uitbreiden en nog meer functionaliteiten bieden. Feedback van de gebruikers is dus zeer welkom, want daar kan de kaart alleen maar beter van worden.” De kaart draagt eraan bij dat cultuur beschikbaar wordt voor iedereen. “We voorzien hiermee in verschillende behoeften. Beleidsmakers en ambtenaren vinden het fijn dat ze een goed overzicht hebben van de eigen gemeente, maar kunnen nu ook vergelijkingen maken met andere gemeenten.

Het is pas effectief als continu recente data beschikbaar zijn
Aukje Bolle

Voor instellingen is vooral het Culturele Doelgroepenmodel interessant. Ze zien wie er in hun verzorgingsgebied wonen, wie ze bedienen en wie nog niet. Daar kunnen ze beleid op ontwikkelen en bijvoorbeeld een samenwerkingsverband aangaan met andere instellingen. Ook fondsen zijn blij met de kaart, omdat ze kunnen zien waar middelen terechtkomen en vooral ook waar nog niet. Daar kunnen ze dan actie op ondernemen.”

— Cultureel Zuid-Holland in kaart is een online dashboard dat informatie geeft over alle Zuid-Hollandse gemeenten: wie wonen er, hoe ziet de culturele infrastructuur eruit en hoe staat het cultuurbeleid ervoor.

Tamara: “Gebruikers van Cultureel Zuid-Holland in kaart kunnen Gebruikers van Cultureel Zuid-Holland in kaart kunnen zelf bepalen hoeveel informatie ze nodig hebben. De kaart laat de informatie op hoofdlijnen zien, maar per gemeente is ook een dashboard met verdiepende gegevens beschikbaar, inclusief een benchmark met de provincie in totaal. Met de filters in de kaart kan een selectie gemaakt worden, waardoor duidelijk wordt welke gemeenten op elkaar lijken en dus van elkaar kunnen leren. In dit stadium gaat het vooral om bewustzijn creëren en kennis delen. In een latere fase kunnen analyses, zoals ze die nu bijvoorbeeld in Utrecht al voor instellingen maken, een vervolgstap zijn.”

De drempel om zelf aan de slag te gaan met data wordt lager

Deze tool is een vorm van digitale dienstverlening die doelmatiger en doeltreffender is dan wanneer instellingen of overheden zelf allerlei gegevens moeten verzamelen. Dit stimuleert datagedreven werken. Aukje: “Het verlaagt de drempel om zelf aan de slag te gaan met data. In het ideale scenario wordt de kaart over het hele land uitgerold. Het is ongelooflijk belangrijk om overzicht te creëren van wat er is en wat juist niet, voor wie en voor wie nog niet. Dat is niet alleen belangrijk voor beleidsmakers, maar uiteindelijk voor het draagvlak voor cultuur in de hele samenleving. Daar is uniformiteit voor nodig, want het werkt niet als elke provincie een eigen dashboard ontwikkelt. Uiteindelijk doen we daarmee de eindgebruiker, het publiek, het grootste plezier!”

Kunstgebouw, de Zuid-Hollandse organisatie voor cultuuronderwijs en cultuurparticipatie, werkt samen met scholen, gemeenten, culturele organisaties en maatschappelijke organisaties. De organisatie brengt partijen samen, deelt kennis en initieert verschillende projecten en programma’s.