Inspiratie: 8 keer innovatie in artistieke creatie

Wil je innoveren, maar weet je niet waar je moet beginnen? Laat je inspireren door deze 8 praktijkvoorbeelden van makers en creatie in de cultuursector. Van innovatieve beleving tot slimme technologie. Lees hoe makers en organisaties nieuwe strategieën en technologieën omarmen om publiek te betrekken, creatieve expressie te stimuleren en impact te vergroten.

6 min. lezen

Implementatie van innovatie

Chagall - technologie om muziek te maken

Chagall gaf als zangeres vaak optredens met een piano en laptop, maar miste soms het contact met haar publiek. Digitaal bood een oplossing; door gebruik te maken van MiMu gloves (Opent een externe link) (handschoenen met sensoren) kan ze met haar vingers haar stem, beats en effecten aansturen. Hiermee maakt ze elk optreden uniek en de ervaring van haar fans specialer. Het publiek kan zich volledig onderdompelen in het optreden doordat er telkens iets nieuws gebeurt met haar stem, licht en muziek. Naar eigen zeggen voegt Chagall met deze technologie een enerverende laag en unieke menselijke intimiteit toe aan elektronische muziek.

Ivo van Hove en Jan Versweyveld – film als decor

Film en theater beïnvloeden elkaar continu. In hun werk maken toneelregisseur Ivo van Hove en scenograaf Jan Versweyveld van die verwevenheid een kunstvorm op zich. Tijdens een toneelvoorstelling registreren camera's op het toneel live de performance en projecteren dit op een doek boven het podium. Zo beleven bezoekers de film en het toneelstuk tegelijkertijd.

Het publiek betrekken bij jouw creatie

Smartphone Orchestra - gamen om de partituur te bepalen

Het Smartphone Orchestra is een voorbeeld van hoe je je publiek kan betrekken met het optreden. Het publiek had de mogelijkheid om met hun smartphone het orkest te leiden. Dit beïnvloedde hun beleving en maakte de ervaring uniek. Door je publiek betrekken in het creatieproces houd je aandacht en interesse vast; ze willen dat hun noot gespeeld wordt!

Benieuwd naar de ervaringen van muzikanten en publiek Lees meer over Smartphone Orchestra.

Dead Centre - de regisseur in je oor

Tijdens een toneelstuk is het vaak stil en luister je naar het verhaal. Bij Chekhov’s first play van Dead Centre was dit anders; je kon als publiek de backstage horen via een koptelefoon. Dit toonde de realiteit van hoe het allemaal verloopt en geeft een nieuwe dimensie aan de beleving. Als toeschouwer volgde je het commentaar van de regisseur, waardoor je betrokken raakt bij de productie. Ook als er dingen misgingen, was dat te horen via de koptelefoon, de paniek van de spelers en backstageleden kon je allemaal meebeleven. Dit geeft een andere ervaring dan normaal en verandert het perspectief op de makers.

Unieke belevingen via Augmented Reality

Clouseau - een concert in AR

Denk je dat we het publiek met een liveoptreden ook thuis kunnen bereiken? Zoiets moet de Belgische band Clouseau zich hebben afgevraagd voor ze hun AR concert bedachten. Tijdens covid maakte Clouseau als eerste band een digitale versie van hun optreden bij Dutch Rose Media. Fans konden via hun telefoonscherm naar het optreden kijken waar ze ook waren.
Hoe? Dutch Rose Media is een studio waar ze mensen filmen en het transformeren tot een digitale versie zoals een hologram. Die kan vervolgens, net als bij Clouseau, via AR waar dan ook geplaatst worden. Bijvoorbeeld bij jou in de woonkamer!

Ook ABBA koos voor digitale avatars, maar dan in een speciale arena, via motion capture en ondersteund door een liveband.

The Dirty Denims - een levende album cover

Bij een plaat meteen een concert verkopen? The Dirty Denims deden het via AR. Je kon hun album cover scannen om optreden op diezelfde cover te zien. Ook in de zaal maakt de band gebruik van deze technologie. Fans konden de backdrop achter het podium scannen en via hun telefoonscherm extra AR objecten zien die te maken had met het nummer dat de band op dat moment speelde. Dit maakt het publiek nieuwsgierig en geeft een extra laag aan het concert. Het is niet alleen luisteren en dansen tijdens een optreden maar je ook laten verrassen door een dynamisch decor.

Samenwerken voor nieuwe innovaties

ASML/ Glow Eindhoven

GLOW is een internationaal lichtkunstfestival in Eindhoven dat samenwerkt met 30 lichtkunstenaars uit binnen- en buitenland. Het festival wordt onder andere gesponsord door ASML, een chipfabrikant. Door deze samenwerking kunnen ze een spectaculaire voorstellingen creëren, bijvoorbeeld een projectie op het Centraal Station van Eindhoven. Daarnaast konden de bezoekers voor een scherm staan waar hun silhouet werd geprojecteerd en mee bewoog. Door samen te werken met partners die thuis zijn in de digitale wereld, kan GLOW keer op keer hun publiek versteld laten staan.

Ulrike Quade (samen met UU, HKU en VU)

Ulrike Quade Company is een theatergezelschap dat een geschiedenis heeft waar ze spel, dans, scenografie, muziek en literatuur combineren met poppenspel en nu ook met digitale middelen. In samenwerking met Universiteit Utrecht, Hogeschool voor de Kunsten Utrecht en Vrije Universiteit Amsterdam onderzocht het gezelschap: wat gebeurt er als je technologie en theater bij elkaar brengt?

Het complexe aan het werken met technologieën is dat je het ritme en de logica van je maakproces gaat veranderen, omdat je een nieuw component toevoegt. Maar, het levert ook nieuwe artistieke vrijheid op en de mogelijkheid om je publiek telkens een unieke beleving te bieden.

Lees meer over digitale ontwikkelingen in de theaterwereld of beluister de podcast Acting Like a Robot om meer te leren over hoe sociale robotica en theater elkaar kunnen aanvullen.

Deel dit artikel

De DEN nieuwsbrief. Iedere maand in je inbox.

Alles wat je wil weten over digitale transformatie. Vol tips, kennis en inspiratie.