Het Nationale Theater: drempels verdwijnen door slimme brillen 

Waardepropositie

HNT wil een theater zijn waar iedereen een zo optimaal mogelijke beleving heeft, ongeacht taal of gehoor. Het idee voor Live Text ontstond uit hun inclusieve missie en het unieke karakter van Den Haag als internationale stad.

De oplossing is een interessant digitaal businessmodel voor cultuur in bredere zin: slimme AI-brillen die gesproken tekst op het toneel in realtime vertalen naar meer dan 200 talen. Dankzij Augmented Reality (AR) verschijnt de vertaling direct in het gezichtsveld van de bezoeker, precies ter hoogte van het podium. Zo verdwijnt het ongemak van ondertiteling hoog boven het toneel – het verhaal speelt zich af waar de blik al is. De brillen zijn bovendien inzetbaar voor andere gelegenheden, zoals internationale lezingen of vieringen met livevertaling en daarmee krijgt dit businessmodel een uitgebreider toepassingsbereik. 

Publieksrelatie

Met Live Text richt HNT zich op bezoekers die normaliter drempels ervaren. Zoals dus anderstaligen of mensen met een gehoorbeperking. Zo wordt de beleving rijker, intiemer en gelijkwaardiger, waardoor iederéén samen kan lachen, huilen en meeleven. In de gezamenlijke ontwikkeling met testpubliek ontstonden al waardevolle inzichten: slechthorenden zitten het liefst vooraan om ook te kunnen liplezen, en de AI-vertaling krijgt bewust één milliseconde vertraging voor zinsverband en precisie. Co-creatie blijkt hierin bijzonder waardevol om een toekomstbestendig businessmodel op te bouwen.

Middelen

Binnen HNT zijn speciaal mensen vrijgemaakt voor het project en is een projectleider aangesteld. Ook op directieniveau was er volledige steun. Weerstand rondom het gebruik van AI werd actief besproken. Ook met de software partner die zorgde voor lokale vertaling waardoor theaterteksten niet gebruikt worden voor training van AI-modellen.

Partners 

De zoektocht naar de juiste techpartner leidde uiteindelijk naar de Canadese ontwikkelaar XRAI. Daarnaast werkten meerdere landelijke theaters en bezoekers als testpartners mee. HNT trad niet alleen op als opdrachtgever van XRAI, maar bracht ook waardevolle publieksinzicht en praktijkervaring in. Technische uitdagingen – zoals slechte tekstkwaliteit en overspraak in het systeem – zorgden voor vertraging, maar werden opgelost. Belangrijk: het werd afgesproken dat non-profit podiumkunstensector de software tegen gereduceerd tarief kunnen gebruiken. Zo heeft de innovatie direct een sectorbrede impact.   

Opbrengsten en kosten 

Hoewel de brillen kostbaar zijn, biedt HNT Live Text als service aan zonder hogere ticketprijzen voor gebruikers. De initiële investering voor het innovatietraject werd mede mogelijk gemaakt door DigitALL, de Gemeente Den Haag en andere fondsen. Particuliere en zakelijke financiers, fondsen en gemeente worden aangesproken voor de verdere uitrol. Dit moet leiden tot nieuwe publieksgroepen, potentiële groei in kaartverkoop en waardevolle inzichten over gebruik. Daarnaast versterkt Live Text het imago van HNT als inclusief theater waar iedereen welkom is.   

Een digitaal verrijkingsmodel 

Live Text is een sterk voorbeeld van hoe digitale innovatie de theaterbeleving kan verrijken én nieuwe doelgroepen kan betrekken.   

Belangrijke tips 

• Ontwikkel vanuit een duidelijke (digitale) strategie en niet als een losstaand project ;
• Zorg voor interne ambassadeurs om weerstand te overwinnen ;
  • Een afdelingsoverstijgend innovatieproject leidt tot veel enthousiasme door onverwachte samenwerkingen. Belangrijk gedurende een traject van mee- en tegenwind.
• Neem actief goed opdrachtgeverschap op je bij technologische trajecten .