In de praktijk worden de begrippen blended, hybride en online vaak door elkaar gebruikt. Dat is ten onrechte, vindt Barend Last, auteur van het boek Blended learning en onderwijsontwerp. Voor de uitleg van de begrippen hanteren we de definities uit de animatieserie ‘Barend legt uit’ (Opent een externe link).

Wat is blended learning?

Bij blended learning gaat het erom de leerling een verrijkte leerlinggericht leerervaring te bieden. Er is sprake van een logische integratie van verschillende activerende methoden in een les of project. De inzet van ICT is dus aanvullend en de combinatie van online en offline is een uitgekiende mix. Dit vraagt om specifieke werkvormen. Hieronder geven we enkele voorbeelden van culturele projecten, vormgegeven vanuit blended learning.

Voorbeelden van blended learning

Blended learning via een game

Een online game die de kinderen spelen, gecombineerd met een fysieke leskist in de klas
Een bezoek aan de instelling op locatie waar de game verder gaat. De leerlingen gaan op onderzoek uit en gebruiken de smartphone als ondersteuning bij het vinden van de oplossing

Blended learning rondom muziek

Een interactieve opdracht op het digibord over een muziekstuk, met uitleg over de instrumenten en thema’s in de muziek
Een schoolconcert of bezoek met een uitvoering van het voorbesproken muziekstuk
Na afloop is er in de klas een verwerkende les op het digibord en maken de leerlingen zelf muziek

Barend Last vertelt in een video van Kennisnet de belangrijkste zaken over onderwijsontwerp vanuit Blended Learning.

Wat is online leren?

Bij online leren is de gehele lesvorm volledig online. De les wordt zodanig ontwikkeld dat je de inhoud op afstand overbrengt. Deze vorm kan vervangend zijn voor een fysieke activiteit.

Een voorbeeld van online leren

Het Drents Museum heeft het Grootste Poppenhuis van Nederland (Opent een externe link) in de collectie, waarin de geschiedenis van Drenthe in de 18e eeuw wordt weerspiegeld. De fysiek ingerichte omgeving is voorzien van een multimediatour waarin een bewoner je rondleidt. Het museum maakt aanvullend een 360-graden tour ontwikkeld waardoor de gehele activiteit online kan worden afgenomen door schoolgroepen.

Ook het vaak gebruikte begrip ‘flipping the classroom (Opent een externe link)’ is een variant van online leren. Dit betekent simpelweg dat lesstof online beschikbaar is.

Wat is hybride educatie?

Hybride educatie betekent dat online en fysieke activiteiten naast elkaar bestaan. Als er sprake is van een online activiteit, heeft dat als doel om meer leerlingen toegang te geven tot wat er live gebeurt, bijvoorbeeld door leerlingen digitaal mee te laten kijken bij een live moment. Deze vorm is interessant als het gaat over toegankelijke cultuureducatie. Bijvoorbeeld voor leerlingen met een beperking of om leerlingen in contact te laten komen met (internationaal) aanbod waar ze vanwege de reistijd en afstand niet zomaar naar toe kunnen.

Een voorbeeld van een hybride activiteit

De educator van het Eise Eisinga planetarium in Franeker kreeg de vraag om een workshop te geven aan leerkrachten die de cursus tot cultuurcoördinator deden, waarbij een deel van de groep online aanwezig was via een scherm.

Ten eerste liet hij het filmpje The power of Ten (Opent een externe link) zien, waarmee de leerkrachten verwonderd raakten over afstand, ruimte en tijd. Hij gaf een korte ontwerpopdracht die de leerkrachten in tweetallen uitvoerden. Aansluitend werden de ideeën gedeeld gingen de deelnemers die live aanwezig waren zelf door het museum heen, de educator deed dit met zijn smartphone voor de online aanwezigen. Op deze manier konden alle deelnemers meedoen.

Tips als je aan de slag gaat met digitale cultuureducatie

Maak afspraken
Het is belangrijk om met je collega’s goed af te spreken wat je onder de begrippen verstaat, en wat het doel is van de ontwikkeling van digitale activiteiten voor de leerling. Zijn ze een aanvulling of een vervanging?
Blijf op de hoogte
De ontwikkelingen gaan snel. Blijf de inzet van digitale tools en beschikbare faciliteiten op de scholen in de gaten houden. Overleg, waar mogelijk, met een school over de (digitale) middelen die nodig zijn bij het lesaanbod.
Ga in gesprek met je doelgroep
Ook de mindset van de leerkracht of docent verandert als het gaat over online en fysieke activiteiten en de combinatie daarvan. Voor een optimale aansluiting op het onderwijs is het slim om hierover regelmatig in gesprek te gaan met docenten uit je netwerk.

In het artikel Hoe pak ik digitale cultuureducatie aan? bespreken we vijf tips voor de ontwikkeling ervan in op de praktijk!

Doe mee met de workshop Digitale cultuureducatie

Begeleid jij culturele instellingen bij het ontwikkelen van digitaal aanbod voor het onderwijs? En wil je jouw kennis en kunde hierover verruimen en leren hoe je de organisatie meeneemt in jouw digitale aanpak? Volg de workshop Digitale Cultuureducatie in de DEN Academie en zet de volgende stap.

Bekijk het programma