Creatie in de digitale ruimte: Digitale mode door Studio PMS
De mode van de toekomst is digitaal. Dat realiseerde Suzanne Mulder, modeontwerper en medeoprichter van Studio PMS, zich al een paar jaar geleden. Maar wat betekent dit voor creativiteit? Hoe ben je als maker creatief in de digitale ruimte? Lees verder en leer van haar ervaringen.
Zo’n zes jaar geleden startte modeontwerper Suzanne Mulder samen met twee afstudeergenoten van de Utrechtse kunstacademie Studio PMS (Opent een externe link). "Net als veel van onze medestudenten dachten we dat we fysieke kledingcollecties zouden gaan maken," herinnert Mulder zich. "Totdat we ons bewust werden van de enorme vervuiling die de kledingindustrie teweegbrengt. We wilden niet alleen uitgaan van onze eigen behoefte om iets te creëren. Daarom begonnen we na te denken over een alternatief."
Digitaal voelen: belevingen digitaliseren
Dat alternatief bleek te liggen in digitalisering. Daar liep de mode-industrie echter nog niet in voorop. "Mode draait om tactiliteit: we willen kleding kunnen aanraken. Daarom startten we, samen met een interdisciplinair team, een zoektocht naar digitale tactiliteit. We printten digitale stoffen op plexiglas, zetten onze collecties om in animaties en creëren een VR-wereld waarin de stoffen geluid maakten wanneer je ze aanraakte."
Digitaal kun je zoeken naar een verrijking van de beleving.
Dit is ook een les voor digitale cultuur: bedenk hoe je een beleving zo rijk mogelijk kunt maken voor het doel dat je hebt of de doelgroep die je wilt binden. Voor Studio PMS wierp dat zijn vruchten af: meteen wilden grote merken als Burberry, Nike en Adidas (Opent een externe link) met Studio PMS in zee om samen na te denken over hoe de digitale kleding van de toekomst eruit moet zien.
Het antwoord, benadrukt Mulder, is nog niet gevonden. "We merken dat veel mensen de meerwaarde van digitale kleding nog niet begrijpen. Dat geldt vaak ook voor digitale cultuur in de breedte. Onze richtlijn is: onze ouders moeten snappen waar we mee bezig zijn, anders leggen we het blijkbaar nog niet goed genoeg uit."
Digitaal is geen gimmick
Digitale kleding is niet bedoeld als een gimmick, maar als een manier om het productieproces van kleding blijvend te veranderen, benadrukt Mulder. Wanneer je een broek of shirt digitaal kunt passen voordat je het bestelt, zorgt dat bijvoorbeeld voor een stuk minder onnodige transportbewegingen. Ook kunnen merken marketingcampagnes draaien met op modellen gefotoshopte kledingstukken. Ze kunnen daardoor onderzoeken welke items het populairst zijn voordat deze massaal worden geproduceerd. Het inzetten van digitale technieken zou de huidige overproductie in de mode-industrie van ongeveer 70% aanzienlijk kunnen reduceren.
Digitale transformatie biedt dezelfde kansen voor cultuur: het maakt experimenteren makkelijker en toegankelijker. Digitaal kun je verschillende ideeën testen voordat je ze in het echt uitvoert. Denk bijvoorbeeld aan het inrichten van een expositieruimte of het breder toegankelijk maken van je aanbod.
Toepassingen voor culturele instellingen
Al deze digitale ontdekkingen zijn niet alleen in te zetten voor commerciële doeleinden. Studio PMS werkte ook samen met het Centraal Museum in Utrecht om haar modecollectie nieuw leven in te blazen. Kwetsbare stukken die allang niet meer kunnen worden gedragen, werden door de studio gedigitaliseerd. Daardoor kun je nu weer zien hoe ze bewegen, maar kunnen ze ook weer worden gedragen in kostuumdrama’s. Uiteindelijk werden de achttien kledingstukken getoond in een digitale modeshow én waren ze te zien in een tentoonstelling (Opent een externe link), waar bezoekers de kleding ook zelf konden passen. Digitaal maakt cultuur daarmee langer en breder toegankelijk.
Er zijn meer toepassingen mogelijk. Zo ontwikkelde Studio PMS een bierviltje met een QR-code erop. Door die te scannen kreeg je toegang tot een digitale outfit. Zulke voorbeelden laten zien hoe een digitale creatie kan helpen om je aanbod of boodschap op een vernieuwende manier te verspreiden – binnen én buiten de muren van jouw eigen gebouw.
Kwetsbare kledingstukken uit de collectie van het Centraal Museum in Utrecht werden gedigitaliseerd, waardoor ze weer kunnen worden bekeken én gedragen.
Toevoegingen en beperkingen
Het mag duidelijk zijn: digitale mode is geen vervanging van fysieke kleding, maar juist een toevoeging. Het is een ander product met andere eigenschappen, dat je op andere manieren kunt inzetten.
Ook op creatief gebied lijkt alles mogelijk. Blijf jezelf wel kritische vragen stellen. Hoe maak je je product goed zichtbaar? Hoe leg je de toegevoegde waarde uit? En hoe bereik je mensen die minder thuis zijn in het digitale?
Om in een veranderende wereld relevant te blijven, biedt digitaal dus volop kansen. Maar redeneer altijd vanuit creatieve waarde en je publiek: welke boodschap wil je overbrengen en hoe kan digitaal daarin een rol spelen?
Samenwerken met partijen binnen en buiten je eigen sector levert veel op. Dezelfde digitale technologieën kunnen in verschillende industrieën worden gebruikt – ook in de creatieve sector. Culturele organisaties kunnen met innovatieve ontwikkelingen in andere sectoren volop hun voordeel doen en samen de handen ineenslaan om hierin verder te komen. Dit leidt tot nieuwe creatie, creativiteit en kruisbestuiving, die cultuur versterkt.
Waarom zelf het wiel uitvinden, als je ook samen kunt ontwikkelen? Lees over samenwerken in de digitale transformatie.
Tips om jouw digitale project voor anderen begrijpelijk te maken
Visualiseer je ideeën
Breng ze tot leven in de vorm van een video of zelfs een VR-omgeving waarin je je publiek kunt laten rondlopen. Zodat zij begrijpen welke kant jij op wil. Je kunt ook meteen vragen om feedback van je doelgroep.
Maak je ideeën tastbaar
Hoe abstract een digitaal project ook kan voelen, probeer toch in te spelen op de fysieke behoeften van je publiek, bijvoorbeeld met voelmaterialen. Maar, bedenk ook wat er digitaal méér mogelijk is dan fysiek. Welke extra laag heb je te bieden?
Benoem de maatschappelijke relevantie
Welke sociale waarde levert jouw digitale aanbod op? Bijvoorbeeld een positieve invloed op het milieu of bredere toegankelijkheid.
Bedenk hoe je jouw idee zou uitleggen aan verschillende generaties
Door je in te leven in je doelgroep, kun je inschatten hoe je hen kunt aanspreken. Hoe sluit jouw product aan bij het wereldbeeld van verschillende doelgroepen?
