Digitaal leiderschap: de sleutel tot een toekomstbestendige cultuursector
De cultuursector staat voor een uitdaging om de kansen van nieuwe technologieën te benutten en relevant te blijven voor een nieuwe generatie cultuurpubliek. Dat vereist digitaal leiderschap; maar wat houdt dit in? DEN dook in de vakliteratuur en deed hiernaar onderzoek.
Digitaal leiderschap is het vermogen om in de snel veranderende samenleving effectief te navigeren en digitale technologieën te benutten. Het gaat om het begrijpen van en inspelen op de snelle veranderingen die door digitale innovatie worden veroorzaakt.
Digitaal leiderschap is een onderdeel van leiderschap, waarbij de focus gericht is op de specifieke competenties die nodig zijn om het digitaal transformatieproces van de organisatie vorm te geven. Dit vraagt om een doordachte (digitale) strategie met een integrale aanpak waarbij stapsgewijs alle onderdelen van de organisatie worden betrokken.
Kenmerken van digitaal leiders
Digitale leiders zijn proactief in het identificeren en benutten van kansen die worden geboden door technologische ontwikkelingen. Ze hebben begrip van digitale trends, klantgedrag en marktdynamiek, waardoor ze weloverwogen beslissingen kunnen nemen en digitale strategieën kunnen ontwikkelen die aansluiten bij de doelstellingen van de organisatie. Digitaal leiders zoeken actief naar netwerksamenwerking binnen en buiten de sector om hun ambities te realiseren.
"Juist nu is het momentum om als culturele organisatie de regie te nemen in deze digitale ontwikkelingen. Door digitaal leiderschap serieus te nemen, kun je actief meebouwen aan een inclusiever, innovatiever en publieksgerichter cultureel landschap. Niet als bijvangst, maar als versterking van je maatschappelijke en artistieke opdracht."
Digitaal leiderschap gaat over het creëren van draagvlak en het in beweging krijgen van mensen om samen te werken aan de kansen van digitalisering. De digitaal leider weet een cultuur van innovatie, samenwerking en continu leren binnen de organisatie te stimuleren. Dit vereist effectieve communicatieve vaardigheden om teams te inspireren en te motiveren, evenals het doorvoeren van veranderingen.
Waarom digitaal leiderschap nú nodig is
Om relevant te blijven voor het huidige en nieuwe publiek en de weerbaarheid van de organisatie en sector te vergroten, is digitale transformatie ook voor de cultuursector urgent en onvermijdelijk. Het gaat hierbij om een integrale aanpak, waarbij alle onderdelen van de organisatie betrokken worden, dus zowel het ontwikkelen en presenteren van publieksprogramma’s als de bedrijfsvoering.
Bestaande overtuigingen, bijvoorbeeld: “analoog is nu eenmaal beter dan digitaal”, of: “digitaal kan naast analoog staan”, zijn niet langer houdbaar in de vergevorderde digitale samenleving. Nieuwsgierigheid en open staan voor nieuwe ideeën zijn cruciaal om de transitie te kunnen maken.
Dit proces van digitale transformatie vraagt om digitaal leiderschapscompetenties voor het in beweging krijgen van de mensen om samen de organisatie te ontwikkelen. Dan is de organisatie in staat om de kansen te benutten van nieuwe technologische ontwikkelingen, de vertaling te maken naar nieuwe waarde(n) en businessmodellen op de diverse onderdelen van de culturele organisatie (producties, educatie, dienstverlening, exposities, platforms, social media etc.) en de impact van de organisatie op het publiek van vandaag en morgen en de samenleving als geheel te vergroten.
Samenwerken speelt hierbij een cruciale rol: hoe kan de organisatie de impact van de organisatie vergroten in samenwerking met anderen, niet alleen op het gebied van het ontwikkelen en presenteren, maar ook op het gebied van bijv. financiën. De uitdaging voor de digitaal leider is hoe hij/zij dit proces kan stimuleren en de organisatie kan inspireren en meenemen.
Verdiep je leiderschap: volg de DEN-opleiding
Wil je je verder ontwikkelen als digitaal leider? Volg dan het programma ‘Digitaal leiderschap’ van de DEN Academie. Hierin leer je hoe je de digitale mogelijkheden voor jouw organisatie kunt benutten. Creëer draagvlak onder je medewerkers, start met innovatief werken en bereik een groter publiek.
