Een ‘dankjewel’ kost ChatGPT miljoenen
Deze onthulling maakt ondubbelzinnig duidelijk hoe de snelle groei van kunstmatige intelligentie een grote, vaak onzichtbare, impact heeft op ons energieverbruik en daarmee op duurzaamheid. Ook in de cultuursector, waar AI steeds vaker wordt gebruikt, is het goed om stil te staan bij deze ‘verborgen’ kosten.
De schaal van AI-energie
Altman deed zijn opvallende uitspraak naar aanleiding van een vraag op platform X over de financiële gevolgen van beleefd taalgebruik richting AI. De opmerking benadrukt de schaal van de energieconsumptie die gepaard gaat met het gebruik van AI. Een enquête uit 2024 (Opens an external link) toonde aan dat ongeveer 67% van de Amerikaanse gebruikers regelmatig beleefde taal gebruikt bij interactie met chatbots.
Waarom AI zoveel energie kost
ChatGPT en andere slimme chatbots draaien op enorme rekenkracht. Ze maken gebruik van zogenaamde grote taalmodellen (LLM's). En om deze modellen te laten werken, zijn duizenden krachtige videokaarten (GPU's) nodig, allemaal gehuisvest in speciale datacenters. Deze GPU's moeten razendsnel complexe berekeningen uitvoeren om vragen te begrijpen en direct antwoorden te genereren. Het continu koelen en draaiende houden van al deze computers kost grote hoeveelheden stroom en water.
Een ‘dankjewel’ gelijk aan veertien lampen?
Hoewel het lastig te berekenen is, wordt geschat dat het genereren van een enkele AI-geschreven respons, zoals een kort bericht of alinea, tot 0.14 kilowattuur (kWh) aan energie kan verbruiken. Er wordt gewaarschuwd dat de snelle toename van AI-toepassingen dit verbruik zal doen toenemen. Big tech bedrijven investeren niet voor niets in kerncentrales speciaal voor AI.
De waarde van beleefdheid versus energieverbruik
Hoewel sommigen beleefde interacties met chatbots als onnodig beschouwen, stellen verschillende AI-experts dat het tonen van respect de AI-interacties positief beïnvloedt. Kurtis Beavers, directeur in het designteam van Microsoft Copilot, pleit voor respectvolle prompts. Het helpt AI “respectvolle, constructieve output te genereren”. Ook volgens Microsoft WorkLab is de kans groter dat AI beleefd reageert wanneer het beleefdheid herkent
Duurzaamheid als uitgangspunt
Deze kwestie raakt direct aan de missie van een organisatie als DEN, die zich inzet voor digitale transformatie voor de culturele sector. DEN vindt de samenhang tussen de digitale transformatie en de duurzaamheidstransitie - de twin transition - belangrijk, waarbij gezocht wordt hoe beide veranderingsprocessen elkaar kunnen versterken. De casus van de “dure” beleefdheid tegenover AI benadrukt de noodzaak om kritisch te kijken naar de ecologische voetafdruk van digitale innovaties en om bewust om te gaan met technologieën als kunstmatige intelligentie.
De aanpak van duurzame AI: Een gesprek met GreenPT
Robert Keus, directeur van GreenPT, een Nederlands bedrijf dat zich richt op duurzame AI, zegt als reactie op de uitspraak van Sam Altman:
“De onthulling van Sam Altman dat simpele beleefdheden tegen ChatGPT miljoenen dollars aan energie kosten, laat zien dat juist de meest alledaagse interacties met AI een grote impact kunnen hebben op ons energieverbruik.”
Hij vervolgt met: “Bij GreenPT hosten we kleinere modellen op groene, in Europa draaiende servers. Ook onderzoeken we hoe we, door middel van slimme, voorbereidende vragen, gebruikers kunnen helpen efficiëntere prompts te formuleren. Het idee is om de belasting op de AI-modellen te verminderen en zo sneller tot de gewenste antwoorden te komen. Nu ligt de verantwoordelijkheid voor een goede prompt primair bij de gebruiker. Wij willen onderzoeken of we dit proces kunnen optimaliseren, zodat er minder onnodige berekeningen nodig zijn en de energie-efficiëntie toeneemt.”
Op de vraag of het beter is om geen beleefdheden met GreenPT uit te wisselen antwoordt hij dat het een natuurlijk verschijnsel is dat we een chatbot als een mens benaderen. “Maar GreenPT is geen mens. In het kader van duurzaamheid is het beter om een prompt zo efficiënt mogelijk te formuleren. We gaan ook voor de gebruiker inzichtelijk maken hoeveel CO2 het gekost heeft om van de eerste prompt naar het beste bruikbare resultaat te komen. Dat draagt bij aan het bewustzijn van de milieu-impact van een interactie met de AI-tool.”
